อาหารที่มีประโยชน์จะต้องมีลักษณะ

1) เป็นอาหารใหม่และสดอาหารที่มีความใหม่และสดทั้งเนื้อสัตว์และผักผลไม้จะให้ คุณค่าทางอาหารสูงกว่าอาหารที่เก็บไว้นานอาทิเช่น อาหารประเภทเนื้อสัตว์หากเก็บไว้นานจะมีการเสื่อมสภาพของเนื้อ สัตว์ นอกจากมีกลิ่นแล้วยังด้อยคุณค่าลงยิ่งมีการปรุงโดยการต้มเคี่ยวนานคุณค่าก็จะลดด้อยลงหากเป็นอาหารประเภทผักผลไม้ถ้าเก็บไว้นานวิตามินและแร่ธาตุจะสูญสลายไปเมื่อนำ มาผ่านกระบวนการปรุงแล้ว คุณค่าก็จะสูญสลายไปอีกบางอย่างแต่อย่างไรก็ตามการทำให้อาหารสุกก็ยังมีความจำเป็นเนื่องจากเป็นความปลอดภัยของเด็ก

วิธีแก้ไขคือ ควรใช้น้ำที่เหลือจากการต้มมาประกอบอาหาร ต่อไปไม่ควรทิ้งไป

2) เป็นอาหารที่ถูกสุขลักษณะ เป็นอาหารที่มีความสะอาดตั้งแต่การจัดเก็บจากแหล่งอาหาร มีวิธีการจัดส่งที่ปลอดจากเชื้อโรค การจัดเก็บที่ถูกวิธี เช่นพืชผักจะต้องมาจากแหล่งผลิตที่ไม่ใช้สารเคมีเป็นพิษในการ ปลูกและมีการ ตัดเก็บในระยะที่ปลอดจากยาฆ่าแมลง ปุ๋ย เมื่อตัดมาแล้วจัดส่งในภาชนะที่ สะอาดไม่วางไว้ในที่สกปรกชื้นแฉะบนทางเท้า เมื่อมายังสถานที่ประกอบ อาหารมีการจัดวางไว้ในที่เหมาะสม ในที่ ไม่ร้อน ไม่อับชื้นมีการล้างตัดหั่นอย่างถูกวิธีไม่ทำลายคุณค่าทางอาหารเนื้อสัตว์ สัตว์นั้นจะถูกเลี้ยงมาโดยปราศจากสารเร่งให้โต หรือให้กินยาปฏิชีวนะยางอย่างที่อาจตกค้างในเนื้อสัตว์ถูกฆ่าจากโรงฆ่าที่มีความสะอาดถูกสุขอนามัยจัดส่งมาอย่าง รวดเร็วไม่ตกค้าง เมื่อวางบนเขียง ก็เป็นเขียงที่มีความสะอาดไม่วางกับพื้นฟุตบาท เมื่อถูกนำมาที่สถานประกอบอาหารจะถูกจัดเก็บไว้ในที่เย็นไม่มีแมลงวันตอมเพื่อมีความต้านทานโรคน้อยกว่าผู้ใหญ่

3) เป็นอาหารที่ผ่านกระบวนการปรุงอย่างถูกต้อง การ ปรุงอาหารที่ถูกต้องจะสามารถรักษาคุณค่าของอาหารไว้ได้มากเพราะแม้ว่าอาหารสดจะดี มีคุณภาพอย่างไรหากมีวิธีการปรุงที่ไม่ถูกต้องก็จะทำให้คุณค่าของอาหารนั้นสูญสลายไปจน เกือบหมด เช่น การหุงข้าวไม่ถูกวิธีตั้งแต่การเลือกข้าวควรเลือกข้าวที่มีคุณค่าไม่ถูกขัดสีจนขาวใช้น้ำซาวข้าวแต่น้อยไม่ใช้ความแรงขัดถูจนสารอาหารหลุดหมดและใช้วิธีนึ่งข้าวหรือหุง

แบบไม่เช็ดน้ำเพื่อคงคุณค่าของวิตามิน เอาไว้ การต้ม เคี่ยวผักหรือเนื้อสัตว์มากเกินไปจนคุณค่าของอาหารสลายไปในน้ำจนหมดควรล้างผักให้สะอาดอย่างถูกวิธี ก่อนนำไปหั่นหรือซอยใช้น้ำในการต้มแต่น้อยปิดฝาเวลาต้มใช้เวลาสั้นและใช้น้ำที่เหลือไปผัดหรือปรุงเป็นซุบต่อไป

4) ผู้ปรุงอาหารต้องเป็นผู้ที่มีสุขอนามัยที่ดีไม่เป็นโรค ติดต่อเช่น โรคหวัด ไวรัสตับอักเสบ โรคผิวหนัง รวมทั้งต้องเป็นผู้มีความรู้เกี่ยวกับการปรุงอาหารอย่างถูกต้องสำหรับเด็กรู้วิธีการล้างทำความสะอาดภาชนะสำหรับประกอบอาหารอย่างดี

การจัดอาหารสำหรับเด็กปฐมวัย

     อาหารที่มีประโยชน์ หมายถึง อาหารที่เมื่อเด็กบริโภคเข้าไปแล้วอาหารนั้นจะถูกย่อยและได้ สารอาหารที่จำเป็นแก่ร่างกายดูดซึมผ่านเข้าไปหล่อเลี้ยงร่างกายส่วนต่างๆ ซึ่งกำลังเจริญเติบ โต เช่น ส่วนสูงเพิ่มขึ้น น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น พร้อมทั้งบำรุงกายให้สมบูรณ์แข็งแรงอยู่เสมอ

    อาหารที่ไม่มีประโยชน์ ซึ่งหมายถึง อาหารที่มีสารอาหารอยู่ น้อยหรือไม่มีลายหรือมีสารอาหารอยู่บ้างแต่มีเพียงอย่างใดอย่างหนึ่ง เพียงอย่างเดียว เช่น อาหารที่ให้แป้งและน้ำตาลแต่เพียงเดียวทั้งชนิด ที่ราคาแพงและราคาถูก แต่จะมีสิ่งดึงดูดใจจากสารชูรสหรือสารปรุง แต่ง สี กลิ่น รส ที่ใส่เข้าไปเพื่อดึงดูดความสนใจของเด็ก เช่น น้ำอัดลม น้ำหวาน ลูกอม ลูกกวาด เยลลี่ ไกซุบแป้งทอดในน้ำมันที่ทอดหลายครั้ง จนน้ำมันเก่าและเปลี่ยนคุณสมบัติไป เด็กจะชอบกิน เพราะกินง่ายและ รสชาติถูกใจ หากจัดให้เด็กกินเป็นอาหารว่าง จะทำให้เด็กเกิดความ เคยชิน และอาจกลายเป็นอาหารหลักไปได้ในที่สุด

โภชนาการเพื่อส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย

      อาหารสำหรับเด็กปฐมวัย (แรกเกิด - 6 ปี) จึงควรมีครบทั้ง 5 หมู่ และมีปริมาณเพียงพอเหมาะสมกับความต้องการของร่างกาย

-              แรกเกิด – 6 เดือน : นมแม่ เป็นอาหารที่ดีที่สุด สำหรับทารกทุกคน เนื่องจากมีทั้งสารอาหารและภูมิต้านทานโรค

-              6 เดือน - 1 ปี : น้ำนมแม่เริ่มลดลง จึงควรเริ่มอาหารเสริม กึ่งเหลวบดละเอียด 2-3 ช้อนโต๊ะ ให้เริ่ม 1 มื้อในช่วงแรก สังเกตอาการแพ้อาหาร เมื่อเด็กคุ้นเคยดีแล้วจึงเริ่มอาหารชนิดใหม่ ข้นขึ้นและหยาบขึ้นตามลำดับ 8-9 เดือน ให้อาหารเสริม 2 มื้อ 10-12 เดือน ให้อาหารเสริม 3 มื้อ ควรให้โอกาสทารกได้หยิบจับอาหารกินเองบ้างเมื่อใช้มือได้

-              1-5 ปี : เด็กต้องการอาหารที่มีประโยชน์ มีสารอาหารครบถ้วนเพื่อการเจริญเติบโตเต็มที่ของร่างกาย บำรุงเซลล์ประสาท เสริมสร้างกล้ามเนื้อ ควรให้อาหารเหล่านี้แก่เด็ก

- ตับ ไข่แดง เลือด ช่วยเสริมความจำ และสมาธิ

- ปลา ช่วยเพิ่มความจำ การเรียนรู้ง่ายและรวดเร็ว

- ผัก ผลไม้ มีวิตามินซี ช่วยเสริมสร้างเยื่อบุต่างๆ

- นม เนื้อสัตว์ มีแร่ธาตุ มีผลต่อการทำงานของสมอง

- อาหารทะเล มีไอโอดีนมีผลต่อ IQ

ติดต่อเรา

                ประนางสาวจิรวรรณ ทองจิตร

           เอก การศึกษาปฐมวัย

          คณะ ครุศาสตร์

         มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช